MỤC LỤC
A . ĐẶT VẤN ĐỀ 2
B. NỘI DUNG 4
I. Cơ sở lý luận 4
II. THỰC TRẠNG 5
1. Thuận lợi. 5
2. Khó khăn. 6
III. MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 7
1.Tạo môi trường kích thích trẻ yêu thích hoạt động tạo hình và tích lũy kiến thức mọi lúc, mọi nơi 7
2.Hình thành biểu tượng tạo hình cho trẻ 10
3.Linh hoạt trong tổ chức hoạt động tạo hình để phát huy khả năng sáng tạo của trẻ ……………………………………………………………………………………..14
3.1 Gây hứng thú khi vào hoạt động tạo hình 14
3.2 Linh hoạt trong hoạt động tạo hình 15
3.3 ứng dụng phương pháp steam trong các dự án tạo hình 17
3.4. Phát triển năng khiếu và bồi dưỡng trẻ trong hoạt động tạo hình 19
4.Sử dụng nguyên vật liệu từ thiên nhiên để kích thích hứng thú và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong hoạt động tạo hình 20
5 . Tích hợp hoạt động tạo hình vào hoạt động. 23
5.1 Hoạt động Làm quen với toán 23
5.2 Hoạt động làm quen văn học 23
5.3. Hoạt động làm quen chữ viết. 23
5.4. Tích hợp tạo hình vào hoạt động khám phá 25
5.5. Tích hợp vào hoạt động ngoài trời. 26
5.6. Thông qua hoạt động vui chơi: 26
5.7. Thông qua viêc cùng cô trang trí lớp học 27
5.8. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy hoạt động tạo hình 29
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 32
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM 34

 
A . ĐẶT VẤN ĐỀ
Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động vô cùng hấp dẫn đối với trẻ mẫu giáo nó giúp trẻ tìm hiểu thêm và khám phá một cách sinh động những gì mà trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quan, với mỗi trẻ em nói chung trẻ Mầm non nói riêng đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh. Thế giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, trẻ dễ bị lôi cuốn trước những cảnh vật có nhiều màu sắc, hay một bức tranh sống động. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu của trẻ được nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Chính vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ cần được bồi dưỡng ngay từ lứa tuổi mầm non để ươm những tài năng nghệ thuật trong tương lai.
Trẻ mầm non có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên và dễ nhạy cảm với những ấn tượng đẹp đẽ ban đầu. Vì vậy, việc chăm sóc giáo dục trẻ luôn hướng đến những yếu tố tốt đẹp, khơi gợi tâm hồn trong sáng để hình thành kiến thức cho trẻ về sau. Trong hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm non, ngoài việc lồng ghép và tích hợp có hiệu quả thông qua các hoạt động học tập và vui chơi. Nhằm phát triển ở trẻ khả năng sáng tạo, tư duy trong đó, hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động quan trọng trong trường mầm non. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, là phương tiện quan trọng góp phần trong việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Ngoài ra, hoạt động tạo hình là một hoạt động sáng tạo, giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên trong cuộc sống về thế giới xung quanh trẻ, giúp trẻ thể hiện xúc cảm, tình cảm của mình. Khi tham gia hoạt động tạo hình sẽ kích thích, tạo sự hứng thú trong việc tiếp thu lĩnh hội được kiến thức. Nó có tác dụng to lớn trong việc giáo dục, phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ mầm non, giúp trẻ phát triển chức năng tâm lý hình thành ở trẻ tình yêu đối với con người, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu cái đẹp… Từ đó hình thành ở trẻ những kĩ năng, kĩ xảo, năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, trí tuởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng tri giác về hình dáng, cấu trúc, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích. Khi tham gia các hoạt động tạo hình trẻ tái tạo lại bằng hình tượng của đồ vật, hình tượng quen thuộc mà trước đó trẻ đã tri giác được. Trong trường mầm non hoạt động tạo hình chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình, thông qua nghệ thuật tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của mình, nhất là với trẻ mẫu giáo lớn “5- 6 tuổi”, trẻ có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, thế giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn trẻ, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật đẹp, những bức tranh sinh động hay những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu… Chính vì vậy, hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo lớn, nó giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho trẻ những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình bao gồm nhiều hoạt động như: Vẽ, nặn, xé dán, cắt… Qua hoạt động tạo hình đã góp phần đáng kể đến việc hình thành ở trẻ những tri thức, ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển hoàn thiện cùng cảm xúc, thẩm mĩ, tính kiên trì, bền bỉ, khéo léo, giáo dục trẻ có ý thức tập thể, biết tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, cởi mở, hoà đồng, có tinh thần đoàn kết.
Hoạt động tạo hình góp phần quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Vì vậy, trong các năm học qua nhà trường cũng đã thường xuyên bồi dưỡng chuyên đề tạo hình cho đội ngũ giáo viên, đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị, tài liệu…Tuy nhiên, việc thực hiện chuyên đề của đội ngũ giáo viên vẫn còn nhiều mặt hạn chế dẫn đến kết quả đạt được trên trẻ còn thấp như trẻ không hứng thú với hoạt động tạo hình, sản phẩm trẻ tạo ra còn ít và chưa thể hiện được sự sáng tạo, tỷ lệ trẻ đạt bé khéo tay trong hội thi bé khéo tay chưa đạt kết quả cao. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi rất trăn trở và mong muốn được tìm giải pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tạo hình.Vì vậy trong năm học 2024– 2025 tôi đã chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt hoạt động tạo hình”
B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương trình chăm sóc giáo dục mầm non. Cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình nhằm giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Sự vận dụng những kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện tạo hình, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo thông qua các hoạt động tạo hình sẽ phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt.
Tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như: Đường nét, hình dáng, màu sắc… thông qua đó phát triển năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo.
Hoạt động tạo hình còn có ý nghĩa tích cực trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một, giúp cho trẻ biết những kiến thức sơ đẳng về tự nhiên, xã hội để trẻ nhanh chóng bắt kịp cùng các môn học khác, giúp trẻ có thói quen nề nếp học tập, trẻ sẽ tự tin, vững vàng hơn khi bước vào trường tiểu học.
Bên cạnh đó, hoạt động tạo hình giúp cho trẻ phát triển và tìm hiểu các đối tượng được miêu tả, để có được sự hiểu biết và hình dung về các đối tượng, nhằm phát triển ở trẻ khả năng hoạt động trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất, tình cảm xã hội, thường xuyên tạo hình sẽ kích thích khả năng quan sát, giúp trẻ nâng cao nhận thức và phát triển thị giác, thúc đẩy các kỹ năng vận động, sự hiểu biết, phát huy trí tưởng tượng…
Với mục đích chung của giáo dục Mầm non, hoạt động tạo hình là một bộ phận văn hóa tinh thần, gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể hiện nghệ thuật. Mặt khác, hoạt động này còn giáo dục trẻ lòng ham muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức hoạt động mới, giúp trẻ hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe… Do vậy, việcgiúp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực hơn trong hoạt động tạo hình là vô cùng quan trọng.
Từ những cơ sở lý luận trên mà tôi thấy việc cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình là công việc hết sức quan trọng trong công tác giáo dục trẻ trở thành những con người phát triển toàn diện, hài hòa về nhân cách. Hiểu rõ được tầm quan trọng đó, tôi đã chọn đề tài giáo dục tạo hình để nghiên cứu và tìm ra một số biện pháp giúp trẻ tích cực hơn đối với hoạt động này.
II. THỰC TRẠNG
Năm học 2024- 2025 vừa qua, tôi được phân công chủ nhiệm lớp Lá 2 với sĩ số 34 trẻ, lớp có 2 cô trình độ chuyên môn Đại học mầm non.
Đầu năm học, tôi thấy các cháu rất hiếu động, ít tập trung chú ý vào các hoạt động học, trong đó có hoạt động tạo hình các cháu còn yếu nhiều mặt, tôi luôn tạo sự gần gũi với các cháu để tìm ra nguyên nhân nhằm giúp cho các cháu học tốt và có khả năng tiếp thu nhanh hơn, luôn tích cực tham gia vào các hoạt động. Qua các hoạt động học khảo sát đầu năm, tôi nhận thấy việc tìm ra những biện pháp để giúp trẻ tích cực hơn trong các hoạt động, nhất là hoạt động tạo hình là một trong các nhiệm vụ quan trọng. Trong quá trình thực hiện tổ chức các biện pháp tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi.
Được sự quan tâm của Ban giám hiệu, đã tạo điều kiện về cơ sở vật chất các trang thiết bị và đồ dùng học tập cho trẻ, hỗ trợ trong công tác chuyên môn và công tác chăm sóc trẻ, tạo điều kiện để tôi được học tập, bồi dưỡng, dự giờ rút kinh nghiệm của đồng nghiệp.
Trường lớp rộng rãi, khang trang, có các trang thiết bị, dụng cụ đồ dùng, có cây xanh, vườn hoa, sân chơi, môi trường đẹp… thích hợp cho hoạt động tạo hình.
Được sự quan tâm của các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu tạo hình…
2. Khó khăn.
Nhiều trẻ còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng do chưa tự tin vào bản thân.
một số trẻ còn thụ động, chưa tích cực khả năng tạo hình, sáng tạo, chưa phong phú và ít chú ý vào hoạt động tạo hình, trẻ chưa có thói quen nề nếp học tập do chưa qua lớp mầm, chồi.
Trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình giáo viên còn ngại tìm tòi, đổi mới phương pháp, đồ dùng đồ chơi dạy học.
Một số phụ huynh chưa quan tâm phát triển thẩm mĩ cho trẻ qua sinh hoạt hàng ngày ở nhà mà chủ yếu giao hết cho giáo viên chủ nhiệm.
 Kết quả khảo sát thực trạng(Tháng 9/2024)
Nội dung Số lượng (trẻ) Tỷ lệ (%)
Số trẻ có sản phẩm vẽ đạt yêu cầu trở lên 15/34 44,11 %
Số trẻ có sản phẩm nặn đạt yêu cầu trở lên 12/34 35,34%
Số trẻ có sản phẩm xé dán đạt yêu cầu trở lên 16/34 47,05%
Số trẻ có sản phẩm đồ dùng đồ chơi sáng tạo từ nguyên vật liệu phế thải đạt yêu cầu trở lên 11/34 32.35%
III. MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
1. Tạo môi trường kích thích trẻ yêu thích hoạt động tạo hình và tích lũy kiến thức mọi lúc, mọi nơi
Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non là một hoạt động nhận thức đặc biệt, thông qua việc tạo ra và cảm nhận những hình tượng nghệ thuật mang tính thẩm mỹ. Đây cũng là giai đoạn trẻ phát triển tư duy trực quan hình tượng – trẻ thích khám phá, sờ mó, tìm tòi và tự do bộc lộ ý kiến, cảm xúc về những gì mình phát hiện. Vì vậy, việc tạo ra một môi trường sáng tạo, thẩm mỹ cả trong và ngoài lớp học là yếu tố quan trọng để kích thích trẻ tham gia tích cực vào hoạt động tạo hình.
Trong lớp học, tôi luôn đảm bảo môi trường sạch sẽ, đồ dùng đồ chơi được lau chùi thường xuyên, và không gian được trang trí đẹp mắt, hấp dẫn. Các góc học tập được thiết kế sinh động với chủ đề mới, kết hợp sự tham gia của cô và trẻ để tạo hứng thú. Đồ dùng, đồ chơi phong phú được sắp xếp ngăn nắp trên kệ, giá trưng bày, vừa giúp lớp học đẹp mắt vừa kích thích trẻ ham muốn sáng tạo những sản phẩm độc đáo.
Ví dụ:
Trong chủ đề “Thế giới động vật,” tôi tổ chức hoạt động cho trẻ vẽ hoặc nặn những con vật mà trẻ yêu thích như hổ, voi, cá hoặc chim. Sau đó, tôi trưng bày các sản phẩm này trên bảng góc nghệ thuật hoặc sắp xếp theo nhóm chủ đề để trẻ cảm thấy tự hào khi thấy tác phẩm của mình được công nhận.
Khi hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ vật liệu tái chế, tôi sử dụng các hộp giấy, chai nhựa, cốc nhựa và hướng dẫn trẻ sáng tạo thành những món đồ chơi như ô tô, máy bay, hoặc các con rối. Những sản phẩm này được sắp xếp trong góc chơi hoặc góc tạo hình, không chỉ làm đẹp môi trường mà còn khơi gợi ý tưởng sáng tạo mới từ trẻ.
Ngoài giờ học chính thức, tôi tận dụng các hoạt động ngoài tiết học như vui chơi, giờ đón trả trẻ hay hoạt động ngoài trời để trẻ tiếp tục tạo hình.
Trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi cùng trẻ nhặt lá cây khô, hoa rụng hoặc những viên sỏi nhiều màu sắc. Trẻ sẽ dùng lá để dán lên tranh tạo thành bức tranh thiên nhiên, hoặc vẽ trang trí lên sỏi để làm thành đồ chơi. Những sản phẩm này được trưng bày ở sân chơi hoặc hành lang lớp học, giúp trẻ cảm thấy gần gũi hơn với thiên nhiên và kích thích trí tưởng tượng.
Trong các giờ chơi tự do, trẻ được tham gia làm những món quà nhỏ như hoa giấy, thiệp mừng hoặc khung ảnh để tặng ba mẹ, ông bà. Khi sản phẩm hoàn thành, tôi giúp trẻ trưng bày trên cánh cửa lớp với những lời khen ngợi để khích lệ.
Đặc biệt, không gian nghệ thuật trong lớp học được thiết kế như một “thế giới riêng” dành cho trẻ. Những hình ảnh, sản phẩm nghệ thuật được trưng bày xung quanh không chỉ làm đẹp môi trường mà còn khơi dậy cảm xúc và khát khao sáng tạo của trẻ.

Ở góc chủ đề “Vũ trụ,” tôi hướng dẫn trẻ vẽ và cắt dán các hành tinh, mặt trời, mặt trăng. Những sản phẩm này được gắn lên trần lớp học tạo thành một “dải ngân hà” sống động, kích thích trẻ vừa học vừa sáng tạo.
Ngoài ra, tôi bố trí góc tạo hình ngoài trời với không gian rộng rãi, tận dụng ánh sáng tự nhiên, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động thoải mái, sáng tạo hơn.
Tôi tổ chức các buổi “Triển lãm ngoài trời” với tranh vẽ hoặc sản phẩm thủ công của trẻ. Trẻ được tự mình giới thiệu sản phẩm cho bạn bè và phụ huynh, giúp trẻ thêm tự tin, hứng thú và tự hào về những gì mình làm được.
Hình ảnh trẻ vẽ bóng các đồ vật ngoài trời.
Điều không thể thiếu là tạo môi trường giáo dục thân thiện, nơi mối quan hệ giữa cô và trẻ dựa trên sự gần gũi, yêu thương, tôn trọng. Sự động viên, khích lệ của cô giáo không chỉ giúp trẻ tự tin mà còn kích thích trẻ sáng tạo ra những sản phẩm mới lạ. Tôi thường xuyên trò chuyện, hỏi han, khen ngợi trẻ qua ánh mắt, nụ cười, cử chỉ và lời nói, tạo sự gắn kết và cảm giác an toàn cho trẻ trong mọi hoạt động.
Môi trường nghệ thuật không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ mà còn là nền tảng nuôi dưỡng đam mê sáng tạo, phát triển khả năng thẩm mỹ và tư duy của trẻ một cách toàn diện.
2. Hình thành biểu tượng tạo hình cho trẻ
Việc hình thành biểu tượng tạo hình là bước khởi đầu quan trọng để trẻ tiếp nhận và phát triển khả năng sáng tạo. Nếu không có các biểu tượng chính xác, trẻ sẽ bị hạn chế tính tích cực, dễ rơi vào lối mòn rập khuôn theo mẫu mà không thể hiện được sự chủ động. Để tích lũy các biểu tượng, giáo viên cần tận dụng mọi lúc, mọi nơi và lồng ghép vào các hoạt động đa dạng như vui chơi, dạo chơi, tham quan, hoặc chăm sóc cây cối, con vật. Những trải nghiệm này khuyến khích trẻ quan sát, lắng nghe, chạm vào, đặt câu hỏi và tự diễn đạt nhận thức, cảm xúc của mình về các đối tượng, từ đó tạo nên biểu tượng phong phú.
Ví dụ, khi trẻ tham gia chăm sóc vườn hoa trong trường, giáo viên hướng dẫn trẻ quan sát các đặc điểm như bông to, bông nhỏ, màu sắc khác nhau, từ đó trẻ học cách phối hợp các kỹ năng vẽ nét cong, nét thẳng, nét xiên để tạo nên bức tranh “Vườn hoa” sống động.
Hay với chủ đề “Thế giới thực vật”, giáo viên có thể đưa trẻ tham quan vườn cây mít, gợi ý trẻ quan sát đặc điểm thân cây, quả mọc ở đâu, màu sắc quả xanh và chín, đồng thời đặt các câu hỏi như: “Quả mít mọc ở vị trí nào trên cây? Làm sao biêt được quả mít khi nào chín? Lá cây mít có hình dạng thế nào?” giúp trẻ hình thành biểu tượng chính xác. Ngoài ra, trong giờ hoạt động ngoài trời, trẻ có thể được quan sát và nhặt lá rụng ở sân trường. Giáo viên gợi ý trẻ nhận xét về hình dạng của lá (tròn, bầu dục, xẻ thùy), màu sắc (xanh, vàng, nâu), và đặt câu hỏi: “Lá này giống hình gì? Nếu con vẽ lá này, con sẽ dùng nét nào?”.

Hình ảnh trẻ quan sát các loại cây cối trong trường

Trong các chuyến tham quan ngoại khóa, trẻ được tiếp xúc với môi trường mới, giúp hình thành biểu tượng đa dạng và phong phú.
Ví dụ: Khi tham quan doanh trại bộ đội, trẻ được quan sát đời sống và công việc của các chú bộ đội. Giáo viên hướng dẫn trẻ chú ý đến những đặc điểm như bộ quân phục, dáng đi nghiêm trang, hoặc các hoạt động thường ngày như gấp chăn màn, tập luyện. Giáo viên đặt các câu hỏi gợi mở như: “Con thấy các chú bộ đội mặc trang phục màu gì? Chú bộ đội thường làm những công việc gì? Nếu con vẽ chú bộ đội, con sẽ vẽ như thế nào?” Từ đó, trẻ sẽ ghi nhớ những biểu tượng rõ ràng về hình ảnh chú bộ đội, giúp trẻ thể hiện vào sản phẩm tạo hình một cách cụ thể và sinh động.

Khi tham quan trường tiểu học, trẻ được quan sát lớp học, bảng đen, bàn ghế và sân trường. Giáo viên khuyến khích trẻ tập trung vào các chi tiết như đồng phục của các anh chị, hình dáng của ngôi trường, hay những hoạt động như xếp hàng, đọc sách. Trẻ có thể trả lời các câu hỏi: “Con thấy lớp học của anh chị thế nào? Ngôi trường có gì đặc biệt? Nếu con vẽ một ngôi trường, con sẽ vẽ những gì?”. Những biểu tượng này giúp trẻ mở rộng hiểu biết và áp dụng vào các hoạt động tạo hình như vẽ, xé dán, hay nặn đất sét về trường học, làm phong phú hơn trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ
Hình ảnh trẻ tham 1quan trường tiểu học và trạm y tế, bia tưởng niện xã Vĩnh Hòa
Từ những trải nghiệm này, trẻ không chỉ học cách quan sát mà còn biết vận dụng biểu tượng vào tạo hình để vẽ, cắt dán, hoặc trang trí sản phẩm theo trí tưởng tượng và cảm xúc riêng. Những hoạt động như vậy không chỉ khơi gợi cảm xúc, phát triển óc sáng tạo mà còn giúp trẻ có những sản phẩm tạo hình sinh động, giàu ý nghĩa.
3. Linh hoạt trong tổ chức hoạt động tạo hình để phát huy khả năng sáng tạo của trẻ
3.1 Gây hứng thú khi vào hoạt động tạo hình
Gây hứng thú cho trẻ khi bắt đầu tiết học tạo hình là một trong những yếu tố quan trọng để thu hút sự chú ý và khơi dậy sự sáng tạo của trẻ mầm non. Ở lứa tuổi này, trẻ học qua chơi và chơi để học, do đó các hoạt động như vẽ, nặn, xé dán, xếp hình không chỉ cần được tổ chức theo chủ đề, chủ điểm mà còn cần được tích hợp nội dung một cách nhẹ nhàng và thú vị. Để làm được điều này, giáo viên cần linh hoạt trong cách tổ chức, sử dụng những thủ thuật vào bài mới lạ và hấp dẫn.
Ví dụ:
Đề tài “Cắt dán ngôi nhà,” tôi tổ chức một tình huống “tham quan triển lãm” bằng cách mời trẻ “lên xe buýt” tưởng tượng để đến xem những ngôi nhà đẹp. Hoạt động này không chỉ khơi gợi sự tò mò mà còn giúp trẻ có thêm cảm hứng khi bắt đầu tạo hình.
Đề tài “Tạo hình hoa bằng vân tay,” tôi sử dụng một chiếc “hộp quà bí mật,” đặt câu hỏi kích thích sự tò mò của trẻ, sau đó để trẻ tự khám phá hũ màu và nghĩ cách sáng tạo hoa từ vân tay.
Chủ đề “Thế giới động vật,” tôi kết hợp trò chơi hát và vận động theo bài hát “Đố bạn” sau đó để trẻ suy nghĩ và chọn con vật yêu thích để nặn.
Ngoài ra, những giờ học ngoài trời như vẽ vườn cây ăn quả , vẽ hoa trong vườn cũng giúp trẻ tiếp xúc gần hơn với thiên nhiên và tăng cảm hứng sáng tạo.

Việc sử dụng các phương pháp linh hoạt và sáng tạo trong cách vào bài đã mang lại kết quả tích cực. Trẻ không chỉ tham gia hào hứng hơn mà còn phát huy tốt khả năng sáng tạo, cảm thấy thoải mái và tự tin trong các hoạt động tạo hình.
3.2 Linh hoạt trong hoạt động tạo hình
Trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình, tôi luôn chú trọng việc thay đổi hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái, không gò ép, đồng thời phù hợp với khả năng và nhận thức của trẻ. Các phương pháp áp dụng phải giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, đồng thời tạo cơ hội để trẻ suy nghĩ, đặt câu hỏi, và tự do trình bày ý tưởng. Tôi luôn lắng nghe, trao đổi với trẻ để hiểu nguyện vọng, suy nghĩ của các em. Đặc biệt, trẻ được khuyến khích trải nghiệm, giao tiếp, tự giới thiệu sản phẩm của mình thay vì bị đánh giá ngay lập tức. Điều này giúp trẻ tự tin hơn khi thể hiện ý tưởng.
Ví dụ, trong đề tài “Cây xanh trong trường bé,” khi một trẻ vẽ cây trụi lá và tô màu xám, tôi không đưa ra nhận xét ngay mà hỏi: “Con có thể nói cho cô biết tại sao con vẽ và tô màu cây như vậy?” Trẻ có thể giải thích rằng mình quan sát thấy cây xanh trong trường có hiện tượng đó. Tôi tiếp tục trao đổi: “Con có biết vì sao cây lại trụi lá không?” (Gợi ý: “Lá già rụng xuống để cây mọc lá mới.”). Cách tiếp cận này không chỉ giúp trẻ giải thích được suy nghĩ của mình mà còn kích thích sự tò mò, tìm hiểu.
Bên cạnh đó, tôi tổ chức các cuộc thi vẽ tranh theo các chủ đề gắn liền với ngày hội, ngày lễ hoặc các sự kiện nổi bật trong năm, như lễ hội mùa xuân hay ngày hội Steam . Các cuộc thi được thiết kế với phần thưởng nhỏ để khuyến khích trẻ. Đặc biệt, trẻ có thể tự làm giám khảo, nhận xét và tìm ra bức tranh đẹp nhất, từ đó rèn luyện kỹ năng đánh giá và sự tự tin.
Trong các họat tạo hình, tôi thay đổi liên tục các hình thức tổ chức để giữ sự hứng thú cho trẻ.
Ví dụ: Tôi kết hợp nhiều kỹ năng trong một tiết học như vẽ, xé dán, cắt dán, nặn… Khi tổ chức tiết học “Tạo hoa,” trẻ được tự do lựa chọn cách trang trí và tạo sản phẩm theo sở thích. Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn và quan sát, giúp trẻ phát triển các kỹ năng cơ bản như tô màu, đồ nét, cắt, ghép, xé, dán… và kết hợp với khả năng tưởng tượng. Qua đó, trẻ không chỉ hoàn thiện kỹ năng tạo hình mà còn rèn luyện được các kỹ năng học tập như cách cầm bút, ngồi đúng tư thế, sắp xếp đồ dùng gọn gàng sau khi hoạt động, chuẩn bị sẵn sàng cho việc bước vào lớp một.
Với các bài vẽ mẫu, tôi tập trung vào giải thích ngắn gọn, sử dụng những nét vẽ cơ bản và dễ hiểu để trẻ dễ tiếp thu. Tôi cũng hướng dẫn trẻ cách nhìn nhận bức tranh đẹp không phải vì nó giống hệt mẫu mà vì nó cân đối, hài hòa, có sự sáng tạo và tô màu gọn gàng. Với các bài tập xé, cắt, dán, giáo viên cần rèn luyện sự khéo léo cho trẻ qua các bài tập như xé hình theo đường nét, cắt hình đối xứng, hay cắt từ giấy gấp đôi hoặc nhiều lần. Tôi cũng dạy trẻ cách cầm kéo đúng, cắt thẳng, uốn cong hoặc tạo hình tròn để nâng cao kỹ năng thao tác tay.
Tất cả những thay đổi này đều hướng đến việc tạo ra môi trường học tập thoải mái, kích thích sáng tạo, đồng thời rèn luyện các kỹ năng toàn diện cho trẻ. Qua đó, trẻ không chỉ cảm thấy vui vẻ, hứng thú trong giờ học mà còn tự tin thể hiện bản thân qua các sản phẩm của mình.
3.3 ứng dụng phương pháp steam trong các dự án tạo hình
Ứng dụng phương pháp STEAM trong các dự án tạo hình giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo một cách toàn diện ( toán học, nghệ thuật, công nghệ kỹ thuật, khoa học) vào hoạt động nghệ thuật. Các hoạt động như làm con gà trống từ ly giấy, bao tay nilon, ống hút và giấy màu khuyến khích trẻ sử dụng kỹ năng cắt, dán để tạo ra các chi tiết như mào, cánh, mỏ và mắt, từ đó kết hợp các bộ phận để hoàn thành một sản phẩm tạo hình. Trẻ còn được tự do trang trí, phối màu để con gà trống trở nên sống động và đầy màu sắc.
Ví dụ:
Còn với hoạt động làm con bạch tuộc từ ly giấy và lò xo giấy, trẻ thực hành kỹ năng cắt xúc tua, tạo lò xo giấy để con bạch tuộc có thể bật lên, đồng thời trang trí mắt, miệng và hoa văn trên thân bạch tuộc. Những kỹ thuật này giúp trẻ rèn luyện sự khéo léo, đồng thời phát triển khả năng cảm nhận về bố cục, màu sắc và tỷ lệ trong tạo hình.
Ngoài ra, dự án làm thùng rác bật nắp từ ly giấy không chỉ giúp trẻ thực hành kỹ năng cắt, ghép, lắp ráp các bộ phận mà còn giúp trẻ khám phá cách cơ chế bật nắp hoạt động. Qua việc trang trí thùng rác với các hình vẽ và họa tiết, trẻ học cách sử dụng vật liệu tái chế một cách sáng tạo.
Thêm vào đó, tạo vườn cây từ các vật liệu tái chế là một hoạt động rất bổ ích, giúp trẻ kết hợp kiến thức khoa học, toán học và nghệ thuật. Trẻ học cách cắt chai nhựa làm thân cây, tạo hoa, lá từ đất sét và giấy màu, qua đó hiểu về sự phát triển của cây và vai trò của cây trong việc bảo vệ môi trường. Trẻ còn đếm số lượng cây, đo chiều cao của cây và so sánh chúng, phát triển kỹ năng toán học cơ bản. Đồng thời, trẻ cũng thiết kế cách gắn lá, hoa sao cho cân đối, tạo ra sản phẩm đẹp mắt với phối màu hài hòa.
Hình ảnh trẻ tạo các sản phẩm steam của trẻ
Các hoạt động này không chỉ cung cấp cơ hội cho trẻ trải nghiệm, khám phá và thể hiện ý tưởng của riêng mình mà còn giúp trẻ phát triển năng lực thẩm mỹ, kỹ năng thủ công và tư duy nghệ thuật một cách tự nhiên, thông qua các dự án tạo hình có sự kết hợp chặt chẽ giữa các lĩnh vực khoa học, toán học, kỹ thuật và nghệ thuật.
3.4. Phát triển năng khiếu và bồi dưỡng cho trẻ trong hoạt động tạo hình
Thông qua các hoạt động tạo hình tôi quan sát trẻ để lựa chọn và bồi dưỡng thêm với trẻ có năng khiếu về tạo hình. Đối với những trẻ này để thỏa mãn sở thích và đam mê của trẻ, tôi không chỉ cho trẻ tham gia các hoạt động tạo hình cùng bạn bè mà còn khuyến khích trẻ sáng tạo theo ý tưởng và sở thích cá nhân. Tôi luôn quan tâm, gợi ý hoặc khuyến khích trẻ chọn ý tưởng, nguyên liệu và phát triển thêm tác phẩm của mình. Bằng cách góp ý chỉnh sửa từng chút và động viên kịp thời, tôi giúp trẻ phát triển tài năng và nuôi dưỡng tình yêu với hoạt động tạo hình. Ngoài ra, tôi tạo điều kiện để trẻ giao lưu với các lớp khác qua các hoạt động như tham quan sản phẩm tạo hình của bạn, tặng tranh, hoặc tham gia các hội thi vẽ tranh, hội thi sáng tạo ở trường và địa phương.
Ví dụ: Khi một trẻ yêu thích vẽ tranh phong cảnh, tôi khuyến khích trẻ tự chọn chủ đề như “hoàng hôn,” “vườn cây,” và hướng dẫn cách phối màu để tạo chiều sâu cho bức tranh. Sau khi hoàn thành, tôi mời trẻ chia sẻ ý tưởng với các bạn, nhận xét và đưa tranh vào góc trưng bày để khuyến khích sự tự hào về tác phẩm.
Hình ảnh bồi dưỡng các bé đi thi các hội thi nhà trường, ở huyện
Đối với trẻ trung bình và yếu, tôi chú trọng bồi dưỡng bằng cách hướng dẫn chi tiết và cụ thể hơn.
Ví dụ: Với bài nặn quả chuối, tôi cho trẻ quan sát quả thật, hỏi trẻ các đặc điểm như hình dáng, màu sắc, và chất liệu bề mặt. Sau đó, tôi gợi ý:
“Quả chuối dài và cong, vậy con nghĩ mình nên nặn như thế nào?”
“Phần cuống chuối cần gắn ra sao để giống thật nhất?”
Những câu hỏi này giúp trẻ tư duy, từ đó nắm được các kỹ năng cơ bản như nặn hình trụ, uốn cong và gắn các chi tiết nhỏ.
Đối với trẻ nhút nhát, tôi thường phối hợp với gia đình để khuyến khích và tạo động lực. Trước mỗi buổi học, tôi đề nghị phụ huynh cùng trẻ tìm hiểu trước chủ đề như xem ti vi, quan sát thực tế hoặc thảo luận tại nhà. Sau giờ học, tôi khuyến khích trẻ chia sẻ với bố mẹ những điều đã học được. Việc này giúp trẻ hình thành thói quen tốt và tăng cường sự tự tin. Tôi cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tính cách và khả năng của trẻ, từ đó phối hợp hiệu quả hơn trong việc giáo dục.
4. Sử dụng nguyên vật liệu từ thiên nhiên để kích thích hứng thú và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong hoạt động tạo hình
Nguyên vật liệu từ thiên nhiên là yếu tố quan trọng trong hoạt động tạo hình, giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo và cảm nhận nghệ thuật. Tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ quan sát và sưu tầm các vật liệu từ thiên nhiên như lá cây, cành khô, vỏ ốc, vỏ sò, hạt nút hay các vật liệu tái chế như bìa cứng, hộp sữa, và chai nhựa. Trong các buổi dạo chơi tại sân trường hoặc vườn trường, tôi lồng ghép nhiệm vụ cho trẻ tìm kiếm từ 3-4 loại vật liệu thiên nhiên có thể ứng dụng vào hoạt động tạo hình, đồng thời khuyến khích trẻ quan sát chi tiết về màu sắc, hình dáng, và đặc điểm của từng loại vật liệu.
Sau khi thu thập được vật liệu, tôi hướng dẫn trẻ phân loại chúng theo hình dáng, màu sắc, kích thước và đặc tính bề mặt như nhẵn, sần, cứng, hay mềm. Trong quá trình này, tôi đặt câu hỏi gợi mở như: “Cái này giống con gì?”, “Con có thể dùng cái này để làm gì?” hoặc “Con thấy nó đặc biệt ở điểm nào?”. Những câu hỏi này không chỉ giúp trẻ hình thành biểu tượng tạo hình mà còn phát triển khả năng tưởng tượng và tư duy sáng tạo.
Ví dụ:
Với lá cây, tôi cùng trẻ tưởng tượng và sáng tạo ra những sản phẩm như mặt nạ từ lá khô hoặc tạo hình con vật bằng cách ghép các loại lá. Khi sử dụng vỏ sò, tôi hướng dẫn trẻ tạo tranh phong cảnh biển, trang trí thêm bằng các hạt màu nhỏ để mô phỏng cát. Đối với các sản phẩm từ đất nặn, tôi cho trẻ quan sát các loại quả thật và hướng dẫn trẻ nặn quả táo, quả chuối hoặc rau củ, đồng thời phân tích đặc điểm để trẻ lựa chọn vật liệu phù hợp.

Để tăng thêm hứng thú, tôi tổ chức các trò chơi như “Tìm lá cho hoa” hoặc “Cây nào lá nấy” nhằm giúp trẻ nhận biết và phân loại vật liệu thiên nhiên một cách thú vị. Bên cạnh đó, tôi cũng tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm sơ chế nguyên liệu như phơi khô lá, ép phẳng hoặc xâu chuỗi hạt, giúp trẻ tự mình xử lý và bảo quản vật liệu. Những hoạt động này không chỉ khuyến khích sự sáng tạo mà còn rèn luyện kỹ năng quan sát và xử lý vật liệu cho trẻ, tạo nền tảng vững chắc cho các sản phẩm tạo hình sau này.
Ngoài ra, tôi còn trang trí môi trường lớp học bằng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ vật liệu thiên nhiên như tranh lá khô, giỏ tre hoặc đồ chơi làm từ hạt gỗ. Qua đó, trẻ được khơi gợi cảm hứng sáng tạo, đồng thời nhận thức được giá trị thẩm mỹ và cách biến hóa của vật liệu thiên nhiên trong nghệ thuật.

5 . Tích hợp hoạt động tạo hình vào hoạt động.
Tích hợp hoạt động tạo hình vào các lĩnh vực học tập khác nhau giúp trẻ phát triển toàn diện các kỹ năng từ tư duy sáng tạo đến khả năng hợp tác và giải quyết vấn đề.
5.1 Hoạt động Làm quen với toán
Sử dụng các hình học cơ bản để tạo ra các tác phẩm các con vật, cây cối từ hình học đếm và nhóm các bộ phận khi làm mô hình hay đếm số lượng tàu hỏa trong mô hình hoặc các cánh cửa trong ngôi nhà, qua đó củng cố khái niệm về số lượng, tỷ lệ và sự so sánh.

5.2 . Hoạt động làm quen văn học
Trong hoạt động văn học, sau khi nghe câu chuyện “câu chuyện chú sâu,” trẻ có thể vẽ chú sâu( nặn) hành trình phát triển của chú sâu từ nhỏ đến khi trở thành con bướm và diễn đạt câu chuyện một cách sinh động, giúp củng cố khả năng ghi nhớ và kể chuyện.
Hay khi nghe kể lại câu chuyện khu vườn trái cây trẻ sẽ vẽ lại các nhân vật trong câu chuyện( táo, cam, chuối, nhỏ dâu) để tạo thành rối tay trẻ kể lại câu chuyện
5.3 Hoạt động làm quen chữ viết.
Tích hợp hoạt động tạo hình vào việc làm quen với chữ viết là một cách hiệu quả để giúp trẻ phát triển khả năng nhận biết chữ cái, đồng thời kích thích khả năng sáng tạo và tư duy hình ảnh.
Tạo hình chữ cái từ đất sét: Trẻ có thể tạo hình các chữ cái bằng cách nặn đất sét.
Ví dụ: Để làm quen với chữ “A”, trẻ có thể nặn đất sét thành hình tam giác rồi dán hoặc vẽ các chi tiết trên đó. Hoạt động này không chỉ giúp trẻ nhận diện hình dạng của chữ cái mà còn giúp cải thiện kỹ năng vận động tinh (sự khéo léo của đôi tay).
Hay tạo chữ cái từ các vật liệu tái chế: Trẻ có thể sử dụng các vật liệu tái chế như nắp chai, nút áo, hoặc que kem để tạo thành các chữ cái.
Ví dụ: Để học chữ “C”, trẻ có thể xếp các nắp chai theo hình dạng của chữ “C”. Điều này không chỉ giúp trẻ nhận diện chữ cái mà còn nâng cao ý thức về việc sử dụng vật liệu tái chế.
Trẻ có thể sử dụng các vật liệu từ thiên nhiên như lá cây, cành cây, đá để tạo hình chữ cái.
Ví dụ: Khi học chữ “D”, trẻ có thể sắp xếp các viên đá theo hình dạng của chữ “D”. Hay trẻ dùng sỏi ( hạt cao su) để tạo hình chữ cái theo ý thích. Chẳng hạn, trẻ chọn chữ “h, k” và xếp các viên sỏi nhỏ thành hình chữ trên bảng . Một số trẻ sáng tạo hơn có thể phối màu sỏi hoặc xếp thêm họa tiết trang trí xung quanh chữ cái. Hoạt động này giúp trẻ kết nối với thiên nhiên và phát triển khả năng tư duy không gian.
Hình ảnh trẻ tạo hình cái chữ cái bằng đất sét, viên sỏi
5.4 . Tích hợp tạo hình vào hoạt động khám phá
Việc tích hợp hoạt động tạo hình vào khám phá khoa học là một phương pháp hiệu quả, giúp trẻ phát triển tư duy khoa học, khả năng sáng tạo và sự hiểu biết sâu sắc về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Với thí nghiệm màu sắc: Trẻ được hướng dẫn pha trộn các màu sắc để khám phá sự thay đổi khi màu hòa trộn. Sau đó, trẻ có thể vẽ hoặc cắt dán các bức tranh sử dụng những màu mới tạo ra, phát triển kỹ năng quan sát và cảm nhận màu sắc.
Khi tìm hiểu về các loài động vật, trẻ có thể tạo hình chúng bằng đất sét, giấy màu hoặc vật liệu tái chế.
Ví dụ: Sau khi học về các con vật trong nhà, trẻ có thể nặn mô hình chó, mèo hoặc làm hình con gà từ bìa cứng. Hoạt động này không chỉ giúp trẻ hiểu rõ hơn về đặc điểm của từng loài mà còn rèn tư duy phân tích và sự khéo léo.
Sau khi khám phá về cây cối và quá trình phát triển của chúng, trẻ có thể làm mô hình cây từ đất sét, giấy màu hoặc các vật liệu tái chế. Chẳng hạn, trẻ tạo hình một cây xanh và thảo luận về các bộ phận của cây như rễ, thân, lá, cũng như quá trình quang hợp. Hoạt động này giúp trẻ hiểu sâu hơn về vai trò của cây trong bảo vệ môi trường.
Hình ảnh trẻ sau khi tìm hiểu về cây bắp và sử dụng bỏ bắp và dâu bắp để tạo thành những bức tranh.
Hay với chủ đề “Nước các hiện tự nhiên” sau khi học về hiện tượng mưa, trẻ dùng giấy màu, bông gòn để làm mô hình đám mây và giọt mưa. Khi thực hiện, trẻ vừa thực hành kỹ năng xé dán, vẽ… vừa nắm bắt kiến thức khoa học về hiện tượng đó.
5.5 . Tích hợp vào hoạt động ngoài trời.
Trong các hoạt động ngoài trời, trẻ có thể thu thập lá cây, đá, hoa để tạo các tác phẩm nghệ thuật tự nhiên.
Ví dụ: Trẻ có thể xếp lá thành hình trái tim hoặc tạo một bức tranh thiên nhiên từ các vật liệu thiên nhiên này. Hoạt động này không chỉ giúp trẻ khám phá thiên nhiên mà còn phát triển khả năng sáng tạo và tư duy hình ảnh.
Hình ảnh trẻ thu thập lá cây xếp thành lời chúc gửi tới mẹ nhân ngày 20/10
5.6 . Thông qua hoạt động vui chơi:
Để phát triển kỹ năng tạo hình cho trẻ thông qua các hoạt động vui chơi, tôi chú trọng lồng ghép các nội dung vào từng góc chơi trong lớp học.
Ở góc nghệ thuật, với chủ đề “Thế giới thực vật,” trẻ được tham gia các hoạt động như vẽ, xé dán, cắt dán và khảm để tạo hình cây xanh, hoa, quả. Các hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng quan sát mà còn khơi dậy sự sáng tạo thông qua việc phối màu và sử dụng các chất liệu khác nhau.
Trong góc học tập, tôi tích hợp kỹ năng toán học và khám phá môi trường vào hoạt động tạo hình. Chẳng hạn, với chủ đề “Gia đình,” trẻ dùng các hình khối như hình vuông, hình tam giác để xếp thành ngôi nhà. Tôi trò chuyện cùng trẻ, hướng dẫn trẻ nhận biết màu sắc của các hình và gợi ý cách phối màu phù hợp, giúp trẻ tư duy thẩm mỹ tốt hơn.
Góc thư viện cũng là nơi trẻ có thể tô màu, vẽ, cắt dán để tạo nên những bức tranh truyện sáng tạo. Trong quá trình đó, tôi nhẹ nhàng lồng ghép các kiến thức và kỹ năng tạo hình để khơi gợi sự yêu thích và hứng thú của trẻ.
Ở góc xây dựng, trẻ được sử dụng các vật liệu như khối xếp hình, gỗ, hoặc vật liệu tái chế để tạo ra những công trình như nhà cửa, cầu cống. Những hoạt động này không chỉ phát triển kỹ năng tạo hình mà còn kích thích khả năng tư duy logic và giải quyết vấn đề khi trẻ cần tìm cách làm cho công trình của mình vững chắc và đẹp mắt. Việc tích hợp các hoạt động tạo hình vào các góc chơi không chỉ giúp trẻ học hỏi một cách tự nhiên mà còn phát triển toàn diện về thẩm mỹ, sáng tạo và tư duy
Hình ảnh trẻ sử dụng các nguyên vật liệu khác nhau để tạo ra các sản phẩm theo chủ đề thực vật ở các góc chơi
5.7. Thông qua viêc cùng cô trang trí lớp học
Việc tích hợp hoạt động tạo hình vào trang trí lớp học là một phương pháp hiệu quả, không chỉ giúp trẻ rèn luyện kỹ năng thẩm mỹ mà còn khơi dậy sự sáng tạo và gắn kết trong các hoạt động tập thể. Do đó, hàng tháng tôi xây dựng kế hoạch nếu có những ngày hội, ngày lễ thì tôi sẽ thông báo cho trẻ biết và cùng trẻ trang trí lớp.
Ví dụ:
Dịp Tết Trung thu: Trẻ sử dụng giấy màu để cắt dán và tạo hình lồng đèn, sau đó treo lên để trang trí lớp học, tạo nên không khí vui tươi, ấm áp đón lễ hội.
Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10): Trẻ được hướng dẫn cắt dán hoa từ giấy màu để trang trí thiệp, gửi tặng mẹ, bà, hoặc cô giáo. Những sản phẩm thủ công này không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn giúp trẻ phát triển khả năng khéo léo.
Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11): Trẻ sáng tạo các bức tranh từ hột hạt, hoặc tự vẽ và tô màu để trang trí lớp học, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng thầy cô.
Dịp Giáng sinh: Trẻ cùng nhau làm cây thông Noel từ giấy màu, bìa cứng hoặc vật liệu tái chế, mang lại không khí ấm áp và rực rỡ cho lớp học.
Ngày Tết Nguyên đán: Trẻ trang trí lớp học bằng những nguyên liệu đơn giản như cành cây khô, dây ruy băng, giấy màu, hoa khô và thiệp tự làm, tạo không gian vừa gần gũi vừa đậm nét truyền thống.
Ngoài ra, trẻ còn có thể tự tạo hình các vật phẩm như hoa, cây cối, hoặc các hình động vật từ vật liệu tái chế để trang trí bảng, góc lớp hoặc tạo các tiểu cảnh nhỏ.
Hình ảnh cô và trẻ cùng trang trí lớp qua các sự kiện ( 20/10, 20/11, noen, tết nguyên đám)
Những hoạt động này không chỉ làm cho lớp học trở nên sinh động và ấn tượng hơn mà còn giúp trẻ phát triển ý thức bảo vệ môi trường thông qua việc tái chế, cũng như rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm. Trẻ học cách phối hợp, chia sẻ ý tưởng và cảm nhận niềm vui khi cùng nhau tạo nên không gian đẹp, đồng thời xây dựng sự tự tin và tình yêu với các hoạt động nghệ thuật.
5.8. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy hoạt động tạo hình
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy là yếu tố không thể thiếu nhằm tăng tính hấp dẫn và đạt hiệu quả cao trong giáo dục. Giáo viên cần áp dụng linh hoạt và phù hợp với từng nội dung bài học. Trong các hoạt động tạo hình, tôi thường sử dụng trình chiếu PowerPoint hoặc cho trẻ xem video, hình ảnh minh họa về các đối tượng. Trẻ có thể nghe âm thanh để đoán tên con vật, đồ vật hoặc tìm hiểu chi tiết về đặc điểm của đối tượng qua các tài liệu trực quan sinh động.
Ngoài ra, tôi thường sưu tầm hoặc tự tạo các video hướng dẫn tạo hình theo mẫu để trẻ dễ dàng tiếp cận. Trẻ cũng được trải nghiệm tạo hình trên màn hình cảm ứng bằng các phần mềm như Spask, Control Panel hoặc các trò chơi tạo hình phù hợp. Các phần mềm này cung cấp nguồn tài nguyên phong phú về màu sắc, đường nét, cho phép trẻ tự do vẽ và sáng tạo. Những tác phẩm của trẻ có thể được lưu lại, in ra hoặc sử dụng làm tài liệu học tập, điều này khiến trẻ cảm thấy hứng thú và tự hào với sản phẩm của mình.
Bên cạnh đó, việc tổ chức các hoạt động tạo hình kết hợp với công nghệ hiện đại không chỉ khơi dậy niềm đam mê sáng tạo mà còn giúp trẻ làm quen với máy móc và công nghệ. Trẻ vừa mở rộng sự hiểu biết về thế giới xung quanh, vừa học cách hòa nhập với xã hội hiện đại. Những sản phẩm đẹp, sáng tạo, đa dạng mà trẻ làm ra là minh chứng rõ ràng cho sự hiệu quả của phương pháp này. Qua đó, trẻ được kích thích sự tò mò, hứng thú học tập một cách tích cực và xây dựng nền tảng tốt cho sự phát triển trong tương lai.6. Thực hiện tốt công tác phối kết hợp với Ban Giám Hiệu, đồng nghiệp, các bậc phụ huynh.
Để nâng cao hiệu quả của hoạt động tạo hình cho trẻ, rất cần có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường. Với nhà trường, tôi tham mưu trang bị các dụng cụ, trang thiết bị, mua sắm các nguyên vật liệu, tu sửa trang trí môi trường… tạo điều kiện thuận lợi cho hoat động tạo hình của trẻ, phối kết hợp tốt giữa nhà trường với phụ huynh để tạo điều kiện cho trẻ được tham gia phong trào, hội thi “Bé khéo tay ” “ Nét cọ tuổi thơ’, “ Hội thi sáng tạo nhí”…. của trường, của ngành, của địa phương.
Việc tạo hứng thú, tích cực cho trẻ trong giờ học, gia đình cũng đóng một vai trò rất lớn, tôi nhận thấy rằng: “Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên cho trẻ” nên việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là điều không thể thiếu được trong quá trình nuôi dưỡng và giáo dục trẻ trong trường Mầm non. Để làm tốt điều này, tôi đã trao đổi, tuyên truyền để phụ huynh cùng phối hợp thực hiện ngay từ đầu năm học khi họp phụ huynh, tôi nêu rõ tầm quan trọng của hoạt động tạo hình, tuyên truyền trên bảng tin của lớp, qua các sản phẩm của trẻ, qua giờ đón trả trẻ, qua điện thoại…
Tôi cũng trao đổi trò chuyện với phụ huynh cần cho trẻ đi học đều, đúng giờ, để trẻ thấy được việc đến trường là một niềm vui, trường học là cả một thế giới bí ẩn đầy thú vị của trẻ thơ. Mặt khác, qua trò chuyện, trao đổi, tôi học hỏi kinh nghiệm từ phía phụ huynh và biết được sở trường cũng như thói quen, sở thích của trẻ, mong muốn của phụ huynh nhằm phối hợp tốt hơn, có thể tranh thủ sự quan tâm hỗ trợ của phụ huynh để bồi dưỡng, phát triển năng khiếu cho trẻ.
Tuyên truyền phụ huynh khi ở nhà có thể cùng tạo hình với trẻ và dạy trẻ thêm, khuyến khích trẻ nói về tác phẩm cho cả nhà cùng nghe, cho trẻ trang trí nhà, phòng của trẻ theo ý tưởng hoặc từ tác phẩm của trẻ, trong các dịp lễ tết hay sự kiện của gia đình nên khuyến khích trẻ cùng tham gia trang trí làm quà…bày tỏ mong muốn được trẻ tặng các sản phẩm từ tay trẻ làm ra và đón nhận kèm lời khen ngợi, động viên, khuyến khích, điều đó sẽ tạo động lực thêm cho trẻ.
Khuyến khích các bậc phụ huynh trang bị thêm đồ dùng cho trẻ tập tạo hình khi ở nhà như: Bút màu, bút chì, giấy vẽ, màu, hồ dán, đất nặn..cha mẹ cùng con sưu tầm mang đến lớp sách báo cũ, vỏ hộp, vỏ sò, chai lọ.. để làm phong phú nguồn nguyên liệu cho lớp thực hiện.
Hoặc tuyên truyền với các bậc phụ huynh về việc áp dụng công nghệ thông tin và dạy trẻ để giúp trẻ có nhận thức sâu hơn, tạo điều kiện hướng dẫn và khuyến khích trẻ được sử dụng máy vi tính ở nhà để trẻ tập tô màu ở các phần mềm như: Bút chì thông minh, phát triển tư duy cho trẻ … Để trẻ được tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý thích, trí tưởng tượng sáng tạo của mình.
Bản thân tôi không ngừng tự rèn luyện bản thân, phối hợp tốt với đồng nghiệp cùng lớp.Tìm tòi các ý tưởng, các hình thức, phương pháp giáo dục phù hợp với trẻ của lớp. Tham gia đầy đủ các buổi hội họp, buổi chuyên đề ở tổ, ở trường, các lớp bồi dưỡng chuyên môn, dự giờ thao giảng, mạnh dạn tham gia thi giáo viên dạy giỏi, tham gia thi làm đồ dùng đồ chơi… để có điều kiện học tập và rèn luyện bản thân nâng cao khả năng chuyên môn.
C. KẾT LUẬN
1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Qua thời gian sưu tầm, nghiên cứu, tổ chức thực hiện ứng dụng các biện pháp với hoạt động tạo hình, tôi đã gặt hái được thành công trong các hoạt động rất có hiệu quả như sau:
1.1Về lớp học và trẻ
Lớp có góc nghệ thuật phong phú đa dạng vì có nhiều sản phẩm của cô cùng
trẻ tạo nên và các các nguyên liệu thiên nhiên, nguyên liệu phế thải, dụng cụ để trẻ sử dụng tạo hình rất lôi cuốn và thu hút hấp dẫn trẻ.
Qua các biện pháp nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực trong hoạt động tạo hình, trẻ tạo ra được nhiều tác phẩm đẹp. Những sản phẩm của trẻ đã được dùng trang trí không gian lớp mang dáng vẻ ngộ nghĩnh, hồn nhiên của thế giới trẻ thơ, góp phần tạo môi trường giáo dục lành mạnh, đẹp.
Về trẻ, hầu như các bé đều được phát triển các khả năng vận động tinh và kỹ năng tạo hình như: Cắt, xé, dán, vẽ, tô màu, đính, kết… điều quan trọng là trẻ được phát triển về thẩm mỹ trong quá trình hoạt động tạo hình, trẻ được bày tỏ ý tưởng, mong muốn, ước mơ trong các tác phẩm. Đa số các cháu được phát triển tư duy, tính sáng tạo một cách tự nhiên, biết thể hiện tình cảm với cái đẹp, biết trân trọng, giữ gìn sản phẩm, có ý thức tích cực trong việc sưu tầm nguyên vật liệu. Trẻ ngày càng mạnh dạn, tự tin và khéo léo hơn, có nhiều ý tưởng sáng tạo hơn. Trẻ được rèn luyện, bồi dưỡng, phát huy năng khiếu tạo hình.
Bên cạnh đó trong quá trình tạo hình, cháu được rèn thói quen giữ gìn vệ sinh, gọn gàng khi thực hiện, biết tận dụng hết các nguyên vật liệu, sắp xếp ngăn nắp đồ dùng dụng cụ sản phẩm làm ra, sử dụng đồ dùng khéo léo hơn, tạo ra nhiều sản phẩm đẹp hơn, mang tính nghệ thuật hơn.
Những sản phẩm tạo hình của trẻ được sử dụng trang trí lớp, ứng dụng nhiều lần trong các hoạt động khác, gây hứng thú cho trẻ khi học, góp phần phát triển mọi mặt cho các cháu khi hoạt động với các sản phẩm của cô và trẻ cùng làm ra.
1.2 Về phía giáo viên
Tạo được môi trường giáo dục đẹp, phong phú phù hợp với nội dung của từng chủ điểm qua việc bố trí sắp xếp các nguyện vật liệu dụng cụ tạo hình và trưng bày sản phẩm của trẻ.
Có thêm kinh nghiệm tổ chức hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt, nhẹ nhàng, hấp dẫn trẻ. Có thêm kiến thức khả năng sáng tạo các phương pháp biện pháp dạy học, khả năng ứng dụng công nghệ thông tin giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động tạo hình.
Đạt mục đích yêu cầu của từng thể loại tạo hình khi ứng dụng các biện pháp trên trong tổ chức thực hiện các hoạt động cho trẻ.
Đáp ứng được nhu cầu hoạt động tích cực, sở thích, đam mê của trẻ và mong muốn của phụ huynh, phù hợp yêu cầu của giáo dục mầm non.
1.3 Đối với phụ huynh:
Có sự thay đổi về việc chú ý hơn đến hoạt động tạo hình của con mình ở trường mầm non, nhận thấy được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình, có nhiều quan tâm giúp đỡ hơn trong việc tìm kiếm cung cấp nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi và sự đầu tư bồi dưỡng cho trẻ phát triển khả năng tạo hình. Phụ huynh đã bày tỏ sự vui mừng, ngạc nhiên, phấn khởi khi thấy con mình có thể tạo ra nhựng tác phẩm nghệ thuật có ý nghĩa. Từ đó đã tạo được niềm tin của phụ huynh đối với nhà trường.
2. Bài học kinh nghiệm
Để đạt được kết quả tốt trong các giờ hoạt động tạo hình, bản thân tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm sau.
Phải tạo được môi trường giáo dục thân thiện, phong phú, luôn đổi mới để thu hút, hấp dẫn trẻ.
Thực hiện tốt công tác chuẩn bị trước khi tổ chức các hoạt động tạo hình về đồ dùng đa dạng phong phú, dụng cụ, nguyên liệu. Chú ý đến đội hình của trẻ khi tổ chức thực hiện, khi trưng bày và nhận xét sản phẩm.
Tạo cảm xúc cho trẻ, cung cấp kiến thức tạo hình, kiến thức về đối tượng mọi lúc mọi nơi cho trẻ.
Giáo viên phải nắm vững phương pháp dạy hoạt động tạo hình. Khảo sát chất lượng đầu năm để nắm được khả năng tạo hình của trẻ nhằm có kế hoạch giáo dục phù hợp.
Sử dụng linh hoạt các đồ dùng dụng cụ, chú ý đến phối hợp màu sắc, đường nét trong hoạt động và nơi trưng bày sản phẩm của trẻ.
Gần gũi, quan tâm theo dõi trẻ để hiểu khả năng của trẻ, hiểu tâm tư tình cảm, sở thích của từng trẻ, nhằm đề ra các yêu cầu phù hợp cho từng trẻ, giúp trẻ phát huy hết khả năng, động viên khuyến khích những trẻ còn yếu kém, hướng dẫn chỉ bảo trẻ ở mọi lúc mọi nơi, có hướng bồi dưỡng phát triển năng khiếu tạo hình, tạo điều kiện cho tài năng của trẻ phát triển. Tôn trọng và phát huy tính sáng tạo lành mạnh ở trẻ. Tránh gò bó, áp đặt làm ảnh hưởng phát triển thẩm mỹ ở trẻ. Trân trọng sản phẩm của trẻ như những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, luôn khen ngợi và động viên, khuyến khích trẻ.
Tích hợp các môn học để tăng hứng thú, tăng hiệu quả giáo dục, giúp trẻ tạo ra sản phẩm đa dạng, phong phú hấp dẫn.
Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với cái đẹp, với thiên nhiên, các tác phẩm hay, từ đó giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên của cuộc sống, kích thích tò mò, trí sáng tạo nơi trẻ, phát triển khả năng cảm thụ, bồi dưỡng cảm xúc, thẩm mĩ, giúp trẻ ham mê các hoạt động.
Thực hiện tốt công tác phối kết hợp với đồng nghiệp, Ban giám hiệu, phụ huynh.
Thường xuyên củng cố nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành lên lớp, vận dụng linh hoạt sáng tạo, các hình thức phương pháp để tổ chức hoạt động nhẹ nhàng.
Vĩnh Hòa ngày 10 tháng 01 năm 2025
Người thực hiện
Lê Thị Thu Thủy