A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Làm quen văn học là một hoạt động trẻ rất thích và dễ giáo dục trẻ vào cuộc sống hàng ngày, đặc biệt ở lứa tuổi Mầm non. Trẻ rất thích được nghe những câu chuyện do người lớn kể và thể hiện được thái độ yêu, ghét các nhân vật trong câu chuyện. Chính vì thế giáo viên phải chọn lọc đúng nội dung thơ, chuyện để đưa vào hoạt động giáo dục sẽ góp phần rất lớn trong việc cung cấp kiến thức để giáo dục đạo đức, thẩm mỹ, phát triển và làm phong phú vốn từ ngữ, cách thể hiện giọng.
Cho trẻ làm quen văn học là giúp cho trẻ yêu thích thế giới văn học, nhằm mở rộng kiến thức về thế giới xung quanh, phát triển những tình cảm lành mạnh, những ước mơ cao đẹp và cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, tự nhiên trong xã hội, qua đó giáo dục và hình thành nhân cách của trẻ.
Thông qua các hoạt động cho trẻ làm quen văn học giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, có khả năng diễn đạt ngôn ngữ mạch lạc, phát âm chuẩn xác tiếng việt. Hoạt động cho trẻ làm quen văn học giúp phát triển các tình cảm đạo đức, thói quen hành vi tốt, phát triển tư duy trí tưởng tượng, trẻ thêm yêu lao động, tích cực tham gia vào các hoạt động trong thời gian trẻ ở trường, phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ biết đọc, kể diễn cảm. Hoạt động làm quen văn học ta giáo dục trẻ tình yêu quê hương đất nước, yêu kính ông bà, cha mẹ và những người xung quanh. Hình thành ở trẻ tình cảm yêu quí cây, cỏ, cảnh vật thiên nhiên, con vật…Cũng qua hoạt động này trẻ nhận biết được thói hư, tật xấu, tính ích kỷ của các nhân vật, biết phê phán những điều chưa tốt. Từ đó mỗi ngày trẻ tự hoàn thiện mình bằng cách chăm học, chăm làm, thật thà, dũng cảm, biết giúp đỡ người xung quanh. Thông qua từng nội dung câu chuyện, trẻ được tiếp thu những bài học lễ giáo về cách ứng xử, giao tiếp, trẻ tìm thấy cái hay, cái đẹp trong cuộc sống hàng ngày của trẻ ở trường cũng như ở gia đình trẻ.
B. PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Hoạt động làm quen văn học luôn lôi cuốn trẻ. Vì mỗi nội dung câu truyện, bài thơ đều phản ánh những sinh hoạt, những mối quan hệ trong cuộc sống và mang một ý nghĩa giáo dục phong phú.
Văn học không chỉ là một hình thức đặc biệt để biểu hiện tình cảm, tư tưởng mà còn là một phương tiện giao tiếp giữa con người với con người và con người thông qua mọi khoảng cách không gian và thời gian.
Văn học là người bạn không thể thiếu được đối với trẻ thơ. Nó đem lại cho các bé trí tưởng tượng, sự sáng tạo…Vì vậy việc đem văn học đến cho các bé mẫu giáo là việc làm quan trọng và cần thiết. Bởi qua văn học sẽ giúp cho trẻ hiểu hiểu sâu sắc hơn những chân lý đời sống, cái thiện, cái ác, cái đẹp, cái xấu.
Chúng ta đã biết theo chương trình đổi mới hình thức giáo dục như hiện nay, việc cho trẻ làm quen với văn học cũng là góp phần không nhỏ trong việc củng cố lại những kiến thức đã học.
Chính vì thế mà để có một giờ văn học đạt kết quả cao, thì người giáo viên cần có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có óc sáng tạo, nhanh nhạy trong việc tổ chức đa dạng các tiết học và hiểu rõ tâm lý của trẻ và phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan cho cô và cháu trong mỗi giờ học.
Trong hoạt động làm quen văn học, phần “đàm thoại” giữ một vị trí quan trọng. Thông qua “đàm thoại” giáo viên có thể đánh giá được mức độ tiếp thu của trẻ đối với tác phẩm văn học:
– Mức độ trẻ hiểu nội dung truyện.
– Trẻ nắm được trình tự câu truyện.
– Trẻ hiểu và có thể diễn đạt được tính cách nhân vật bằng ngôn ngữ, bằng ngữ điệu giọng, bằng cử chỉ, bằng hành động…
Qua việc nhận xét, phân tích, hiểu về nội dung câu truyện. Trẻ sẽ phát triển khả năng giao tiếp, ứng xử, trí tưởng tượng, suy đoán. Trẻ học theo gương tốt, xóa giảm các tính xấu, biết điều chỉnh hành vi của mình, dần hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Đó là một trong những phương tiện giúp giáo viên thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi:
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, giúp đỡ lớp về mọi mặt, trang bị đầy đủ các đồ dùng đồ chơi.
Bản thân tôi là giáo viên có tâm huyết với nghề, ham học hỏi, luôn cố gắng tìm tòi, sáng tạo trong giảng dạy để tìm ra các biện pháp gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động.
Chuyên đề làm quen văn học đã được thực hiện nhiều năm.
Giáo viên luôn giúp đỡ lẫn nhau cùng nhau tạo điều kiện cho việc học hỏi kinh nghiệm.
Giáo viên đủ chuẩn về trình độ đào tạo và được bồi dưỡng chuyên môn hàng năm.
2. Khó khăn:
Một số đồ dùng, đồ chơi để tổ chức cho trẻ thực hành kể truyện đóng vai còn ít và đơn điệu chưa phát huy hết khả năng của trẻ.
Do điều kiện hạn chế nên việc nghiên cứu tìm tòi, sưu tầm những câu truyện phù hợp, có nội dung hấp dẫn chưa phong phú, giọng đọc kể của tôi còn chưa diễn cảm.
Trẻ mẫu giáo khả năng chú ý chưa cao, các kỹ năng kể chuyện còn nhiều hạn chế.
Đồ dùng trực quan như tranh truyện và các loại rối chưa phong phú hấp dẫn trẻ, trang phục cho trẻ đóng kịch trang bị chưa đầy đủ…
Trẻ thích được nghe kể chuyện muốn được đóng vai nhân vật trong truyện và kể lại cho người khác nghe nhưng còn nhút nhát, không tự tin.
Một số phụ huynh không quan tâm đến trẻ, về nhà cho trẻ xem điện thoại, phim ảnh bạo lực, ít có thời gian kể truyện cho trẻ nghe.
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Qua một số khó khăn đó, tôi đã tìm tòi một số biện pháp nhằm đáp ứng nhu cầu giúp trẻ 4-5 tuổi hứng thú với hoạt động làm quen văn học.
*Kết quả khảo sát ban đầu
Nội dung khảo sát Tổng số trẻ Đạt Không đạt
Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
1.Kỹ năng chú ý 22 16 72,72 % 6 27,27 %
2.Kỹ năng đàm thoại 22 15 68,18 % 7 31,81 %
3.Kỹ năng mô phỏng 22 16 72,72 % 6 27,27%

1/ Lập kế hoạch chuẩn bị nội dung tác phẩm văn học:
Với trẻ Mầm Non luôn có nhu cầu khám phá, tìm tòi những cái mới lạ, hứng thú với những gì mà trẻ chưa biết của thế giới xung quanh. Nhưng trẻ ở độ tuổi Mầm Non chưa biết đọc chưa biết chữ nên trẻ không thể tự mình đọc các bài thơ, câu chuyện mà phải cần đến người lớn, Đặc biệt là cô giáo Mầm Non chính là người giữ vai trò trung gian để chuyển tải nội dung câu chuyện đến trẻ .Vì vậy để chuẩn bị cho tiết Làm Quen Văn Học trước hết tôi phải lựa chọn các tác phẩm văn học, tôi đều tập kể thử nhiều lần để cảm nhận được nội dung câu truyện, nghiên cứu nắm vững nội dung đề tài, xác định đúng âm diệu, ngữ điệu nội dung của các tác phẩm văn học. Từ đó tôi truyền đạt các tác phẩm lại cho trẻ trong hoạt động làm quen văn học cũng như ở các hoạt động khác được tốt hơn.
2. Rèn kỹ năng đọc kể diễn cảm.
Kỹ năng đọc diễn cảm có vai trò quan trọng trong hoạt động làm quen văn học, cô phải chú ý các giọng kể sao cho phù hợp theo từng câu truyện, có sự khác biệt giọng theo từng nhân vật trong các tác phẩm để cho trẻ phân biệt. ngoài ra các nét mặt cử chỉ, điệu bộ cùng phải thay đổi theo từng nội dung sao cho dễ hiểu và hấp dẫn tạo cho trẻ sự thích thú , qua đó trẻ học hỏi phát triển trí tuệ, tình cảm ngôn ngữ và khả năng truyền đạt của trẻ. Tôi phải học hỏi tự luyện giọng sao cho phù hợp với các nhân vật trong câu truyện: người dẫn truyện có giọng kể như thế nào, ông già, em bé có giọng ra sao để khi cô kể trẻ có thể phân biệt được các nhân vật trong câu truyện và có thể bắc chước theo cô:
Ví dụ: Như trong câu chuyện tích chu, giọng của bà khi đang bệnh phải yếu ớt, chậm, đứt quãng, giọng bà tiên thì ngân vang trìu mến, giọng tích chu thì thánh thót, hoảng hốt. Hay truyện “Dê con nhanh trí” giọng dê mẹ thì ấm áp dứt khoát, giọng chó sói thì khàn khàn, ồm ồm thể hiện sự hung ác. Tôi tập kể trước gương kể đi kể lại tập giả giọng các nhân vật, tôi thường xuyên đọc đi đọc lại nhiều lần, gây ấn tượng đối với trẻ, giúp trẻ ghi nhớ nội dung truyện. Trẻ nhận biết nội dung truyện qua cách thể hiện tác phẩm văn học của cô. Chính vì thế tôi đặc biệt quan tâm nhất là những lời đối thoại trong truyện. Nếu thể hiện tốt ở phần này chắc chắn trẻ sẽ nhớ nội dung chuyện lâu hơn.
Ở chủ điểm: “Gia đình” với câu truyện: “Ba cô gái”. Cách thể hiện ngữ điệu giọng của các nhân vật được xác định như sau:
– Giọng bà mẹ phải thể hiện như thế nào khi bà bị ốm? (Giọng nói run run, ngắt quãng, thều thào như không có hơi).
– Giọng cô cả, cô hai: (Lạnh nhạt, thờ ơ, không chút tình cảm).
– Giọng của Sóc: (Bực bội, đanh thép khi trả lời cô chị cả, cô chị hai. Nhẹ nhàng, âu yếm với cô chị út).
Ví dụ: Với nhân vật chó sói trong truyện “Dê con nhanh trí” thì giọng của chó sói phải nhẹ nhàng, dịu dàng, ngon ngọt để đánh lừa cô bé và dê con. Còn chó sói trong truyện “Chú dê đen” lại quát nạt, hung hăng
Hay câu chuyện “Quả bầu tiên” Giọng lão địa chủ ồm ồm, hung hăng; cậu bé nhẹ nhàng, dễ thương …
Việc ngắt giọng, nhịp điệu cường độ của giọng, giọng nói, cách phát âm, hơi thở….là những yếu tố vô cùng quan trọng, nó góp phần quyết định gây được hứng thú cho trẻ khi hoạt động. Chính vì vậy, mà bản thân tôi không ngừng học tập rèn luyện giọng kể truyện.
Bên cạnh đó, việc trao đổi, gợi mở là sự trao đổi giữa cô và trẻ, việc trao đổi này không chỉ là việc giải thích từ khó hay hệ thống các câu hỏi nhằm tái hiện lại nội dung câu truyện mà còn có thể trao đổi xung quanh các yếu tố nghệ thuật của tác phẩm.
Ví dụ: Khi dạy trẻ câu truyện: “Hoa cúc trắng”, tôi đã giải thích từ khó đồng thời giảng giải nội dung câu truyện cho trẻ hiểu, sau đó tôi cùng trẻ đàm thoại về câu truyện, tôi thấy đa số trẻ trả lời tốt câu hỏi và tiếp thu bài một cách nhanh chóng.
– Cô vừa kể cho các con nghe truyện gì?
– Trong câu truyện có những ai?
– Khi mẹ bệnh cô bé đã làm gì?
– Trên đường đi cô bé gặp ai?
– Khi tìm được hoa cúc trắng cô bé đã làm gì? và điều gì đã xảy ra?…
Tôi tiến hành đàm thoại xung quanh tác phẩm và tạo điều kiện, gợi ý cho trẻ tự liên hệ, tập vận dụng một số hình thức ngôn ngữ có giá trị của câu truyện vào thể hiện lại sự hiểu biết của trẻ về tác phẩm.
Để giúp được nhiều trẻ nhớ nội dung câu truyện, không những chỉ tôi kể cho trẻ nghe mà tôi còn rèn cho những trẻ có tính cách nổi trội hơn trong lớp cùng cô giúp đỡ các bạn. Mỗi buổi sáng trẻ đến góc thư viện lấy những cuốn truyện tranh và bắt đầu kể trình tự theo nội dung tranh. Thấy bạn kể được, các bạn khác cũng hứng khởi thích mình cũng kể được truyện giống bạn và từ đó trẻ chăm chú hơn mỗi khi nghe cô hoặc bạn kể truyện.
Khả năng cảm thụ câu truyện ở mỗi trẻ không thể tự có mà phải trải qua sự tích lũy, tìm tòi. Việc trao đổi, gợi mở giữa cô và trẻ sẽ giúp trẻ cảm thụ được nội dung, ý nghĩa các câu truyện đầy đủ cả nội dung và hình thức.

(Hình minh họa 1,2)
Bé đang kể truyện cho bạn nghe
3. Rèn kỹ năng đàm thoại.
Trẻ chưa hứng thú tham gia tích cực gia đàm thoại cùng tôi vì: Cách gợi ý đàm thoại của tôi còn cứng ngắt, chưa linh động, chủ yếu các câu hỏi được đặt theo trình tự câu chuyện. Cách đặt câu hỏi của tôi chưa thể hiện rõ tính mở.
Sau khi tìm ra được nguyên nhân trên. Tôi đã suy nghĩ và tìm ra cách khắc phục.
Tùy từng loại hoạt động, tùy từng nội dung câu chuyện trẻ đã được làm quen hoặc câu truyện mới tôi sẽ chọn và đưa hình thức đàm thoại.
Ở chủ điểm: “Thế giới động vật”. Chuyện: “Bác gấu đen và hai chú thỏ”, tôi đưa hình thức đàm thoại này vào phần giới thiệu truyện.
Tôi chuẩn bị một khung rối có kích thước phù hợp, ba nhân vật rối tương xứng với ba nhân vật có trong truyện. (gấu đen, thỏ nâu và thỏ trắng).
Cách 1: Tôi cùng cháu hát bài: “Ta đi vào rừng xanh”, ổn định vị trí ngồi. Tôi cho Bác gấu đen xuất hiện trên khung rối từ trong ra giữa khung rối. Tôi vừa diễn rối, vừa thể hiện lời thoại bác gấu đen.
Bác gấu đen: Chào các bạn đã đến thăm khu rừng của Bác gấu. Bác xin tự giới thiệu, Bác là “Bác gấu đen” đây. Còn các bạn, tên gì? Ở đâu đến vậy?
Trẻ: Một vài trẻ nhanh nhẹn đáp: Con là Gia Hân, con đang học lớp Chồi 1, Trường Mầm Non Vĩnh Hòa…
Bác gấu đen: Bác cũng có nhiều bạn lắm! Hai người bạn thân thiết nhất của Bác là bạn Thỏ trắng và bạn Thỏ nâu đây! Thôi giờ Bác phải vào rừng rồi! Chào các con nhé! Cô tiếp tục nội dung hoạt động.
4. Đồ dùng đa dạng, sắp xếp bày trí đẹp, hấp dẫn trẻ:
Nhằm lôi cuốn nhiều trẻ tham gia vào góc thư viện, góc nghệ thuật tôi đã trưng bày những loại rối theo từng thời điểm, chủ điểm khác nhau, được cung cấp cũng như tôi cùng chị em trong tổ tự làm: Rối tay, rối bìa, rối ngón, rối banh, mũ các nhân vật…Màu sắc tươi sáng, hấp dẫn, sắp xếp gọn gàng từng câu truyện để mỗi khi trẻ muốn sử dụng trẻ có thể lấy, cất được dễ dàng hơn.(Hình minh họa 3)
Góc thư viện tôi thường xuyên sưu tầm và trưng bày các câu truyện trong và ngoài chương trình theo trọng tâm chủ đề, sắp xếp gọn gàng, ngay ngắn. Góc thư viện đặc biệt được nhà trường cung cấp một bộ bàn ghế có hình bông hoa, màu sắc tươi sáng mà trẻ rất thích được ngồi. Vì thế càng làm tăng thêm sự phấn khởi mỗi khi được xem sách, “đọc sách”, kể truyện.
Khu vườn cổ tích của bé
Đồ dùng minh họa cũng góp phần rất quan trọng trong hoạt động, nó giúp trẻ hứng thú, say mê với các nhân vật được nhân cách hóa, sáng tạo và dễ thương. Chính vì vậy việc chuẩn bị đồ dùng minh họa cho từng nội dung câu truyện, bài thơ cũng là một việc mà tôi rất quan tâm. Tùy theo nội dung câu truyện để chúng ta có thể lựa chọn hình thức, cách làm đồ dùng trực quan minh họa. Góp phần thu hút trẻ hứng thú tham gia đàm thoại, diễn rối, rèn được kỹ năng hoạt động, phát triển tư duy, ngôn ngữ, ngữ điệu, hành động.
5. Làm quen văn học trong các giờ hoạt động chung và các hoạt động khác cho trẻ đọc kể, đóng kịch.
Thời gian kể chuyện cho trẻ nghe trong hoạt động làm quen văn học ngắn nhưng phải kèm theo một số nội dung khác trong hoạt động. Chính vì thế tôi suy nghĩ và truyền đạt tác phẩm văn học đến với trẻ ở mọi lúc, mọi nơi, chứ không chỉ kể truyện trong giờ hoạt động làm quen văn học. Có thể đọc hoặc kể cho trẻ nghe truyện ở các giờ đón, trả trẻ, giờ hoạt động chiều hoặc những lúc trẻ sắp ngủ trưa. Mỗi câu truyện tôi phải kể đi kể lại cho trẻ nghe nhiều lần. Sau đó đặt câu hỏi theo trình tự nội dung câu truyện để trẻ trả lời, giúp trẻ nhớ sâu hơn các tình tiết có trong câu truyện
Khung rối truyện “Bác gấu đen và hai chú thỏ”

Khi trẻ đã nắm được trình tự nội dung câu truyện, tôi cho trẻ tự xung phong kể cho cô và các bạn cùng nghe. Trong quá trình trẻ kể, tôi theo dõi giúp đỡ khi trẻ gặp lúng túng. Trẻ kể xong tôi là người nhận xét, khen ngợi, động viên, khuyến khích để trẻ phấn khởi hơn và có thể tham gia ở các hoạt động sau. Tùy theo từng chủ điểm, từng thời điểm, thời gian khác nhau mà tôi lựa chọn nội dung hoạt động cho trẻ.
Nếu thời gian dài khoảng 15-20 phút, tôi có thể kể truyện cho trẻ nghe một lần. Sau đó đặt câu hỏi đàm thoại theo truyện. Trong khi đàm thoại, tôi chú ý ngay đến việc rèn trẻ thể hiện ngữ điệu giọng. Với hoạt động này trẻ trong lớp tôi rất thích vì được nghe nhiều giọng điệu khác nhau trong một câu truyện. Còn thời gian ngắn khoảng 5- 10 phút, tôi có thể chọn bài hát nào đó có liên quan đến nội dung chuyện và cùng trẻ hát. Hướng trẻ vào nội dung trọng tâm. Cô có thể giới thiệu chuyện đã kể cho trẻ nghe và có thể đặt câu hỏi theo lời thoại của nhân vật có trong chuyện để trẻ trả lời. Qua đó cô cũng có thể rèn trẻ thể hiện ngữ điệu giọng nhân vật.
Thông qua các hoạt động như: Hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, trẻ bổ sung, hỗ trợ bạn trong nhóm, biết nhận xét và học tập lẫn nhau về vốn ngôn ngữ để trẻ ứng dụng trong sinh hoạt hàng ngày.
Tùy theo từng hoạt động mà tôi đưa vào phần đầu, phần giữa, phần cuối của hoạt động, nhằm làm tăng hứng thú, kích thích trẻ tập trung, chú ý hơn trong mỗi hoạt động.
Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt hơn, tôi đã tổ chức cho trẻ tiếp xúc với nhân vật qua cách chào hỏi, xưng hô, trả lời tình huống, gợi hỏi để trẻ trò chuyện với nhân vật, miêu tả đặc điểm, chi tiết với từng nhân vật.
Ví dụ: Chuyện: “Nhổ củ cải”
Tôi kể bằng mô hình rối tay xong. Sau đó tôi hỏi trẻ những câu hỏi nhằm giúp trẻ nhớ lại nội dung câu truyện, hỏi trẻ theo nội dung truyện, câu hỏi chi tiết hơn:
-Trong câu truyện có những nhân vật nào?
– Ông già mang cây gì về trồng ở vường?
– Vì sao ông già lại không nhổ được củ cải?
– Ông đã nhờ ai nhổ củ cải?
– Bà già đã nhờ ai?
– Cô cháu gái đã gọi ai ra giúp
– Chó con gọi mèo con như thế nào?
– Mèo con đã làm gì khi vẫn chưa nhổ được củ cải?
Khi trẻ đã nhớ nội dung truyện tôi cho trẻ kể lại truyện, tùy điều kiện, tôi cho trẻ kể lại truyện theo từng đọan. Khi trẻ kể tôi chú ý sửa lỗi về ngôn ngữ, động viên cháu kể, gợi ý khi trẻ quên. Trẻ có thể kể lại nguyên văn câu chuyện hoặc kể lại đúng cốt truyện nhưng bằng ngôn ngữ của trẻ. Phong cách thể hiện cần mạnh dạn, hồn nhiên không cứng nhắc, gò bó. Chỉ khi tự nhiên trẻ mới có thể bộc lộ cảm xúc của mình với câu truyện, với các nhân vật trong truyện.
Khi cháu đã kể truyện mạch lạc, trôi chảy thì tôi thay đổi hình thức kể truyện bằng cách tổ chức cho cháu đóng vai các nhân vật trong câu truyện, nhằm giúp cháu thể hiện tính cách nhân vật một cách sâu sắc hơn. Trí tưởng tượng, tính mạnh dạn được rèn luyện, ngôn ngữ phát triển hơn.
Trẻ hiểu và ngày càng khắc sâu hơn tính cách và tình cảm, tâm trạng của các nhân vật được thể hiện ở hành động, mỗi tình tiết khác nhau. Từ đó, trẻ thể hiện lại được cử chỉ, điệu bộ, hành động của các nhân vật ở mỗi tính chất khác nhau.
Khi cho trẻ đóng vai, tôi lựa chọn tác phẩm để dựng kịch, chọn chuyện có tình tiết hấp dẫn, có lời đối thoại là chủ yếu như chuyện: “nhổ củ cải, Tích Chu, Bác gấu đen và hai chú thỏ, Cô bé quàng khăn đỏ…”
Ở lớp tôi cho trẻ mặc trang phục và hoá trang cho trẻ để biểu thị các nhân vật, lúc trẻ tập đóng vai, tôi theo dõi, nhận xét giúp trẻ sửa sai và khích lệ, động viên trẻ thể hiện vai. Lúc đầu tôi chọn những trẻ có khả năng và mạnh dạn lên đóng, sau đó mới khuyến khích những cháu còn nhút nhát tham gia, giúp trẻ bộc lộ những năng lực nghệ thuật của cháu .
Ví dụ: Câu truyện: “Nhổ củ cải” tôi tập cho trẻ tham gia đóng kịch để cô và các bạn xem. Khi trẻ đóng kịch cô gợi ý cho trẻ vai Ông lão, Bà già, cháu gái, chó con, mèo con…trẻ thoả thuận xem giọng nói của Ông lão như thế nào? (Giọng Ông lão thì ồm ồm )
Giọng của bà? Cháu gái ra sao? (Giọng cháu gái thì trong trẻo ) Khi đó trẻ biết diễn tả hành động và lời nói khi tham gia nhập vai.
Trẻ đóng kịch trong câu truyện: “Nhổ củ cải”. Cảnh cả gia đình ông lão
Cùng nhổ củ cải
Dạy trẻ đóng kịch có tác dụng phát triển vốn từ cho trẻ, trong mỗi vai các bé nhận đóng, trẻ thuộc lời nói của từng nhân vật, đây chính là điều kiện góp phần vào việc rèn luyện khả năng diễn đạt của bé trong các tiết hoạt động khác.
Việc dạy trẻ kể truyện, dạy trẻ đóng kịch đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động kể truyện trên lớp.
6/ Phối hợp cùng phụ huynh:
Một điều không thể thiếu khi giáo dục trẻ đó là cô giáo và ba mẹ cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, liên tục để hoạt động của trẻ mang lại hiệu quả cao.
Những giờ đón, trả trẻ tôi dành thời gian để trao đổi với phụ huynh về kiến thức văn học, khuyến khích phụ huynh xem “Mạng nội dung, mạng hoạt động” ở bảng tuyên truyền để về nhà cung cấp thêm kiến thức của chủ đề cho trẻ và phối hợp rèn luyện thêm cho trẻ.
Bản thân tôi là một giáo viên nên tôi luôn trang bị cho mình một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng các biểu hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần có một môi trường mang thông điệp: “ Ở đây con làm gì cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự nghĩ ra”. Khi trẻ nhận ra rằng cô tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của chính mình thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn. Khi có được sự tự tin, trẻ tự thấy hài lòng và hãnh diện với suy nghĩ “ Mình đã làm được điều gì đó một mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động khác.
Ngoài ra, tôi còn mời phụ huynh tham dự một hoạt động học của lớp để phụ huynh biết được con mình học như thế nào? Cần có những đồ dùng gì? Đồng thời phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn về lợi ích một số đồ dùng, đồ chơi phế liệu được tái chế tạo thành một số đồ dùng dạy học đẹp, an toàn và đảm bảo vệ sinh. Từ đó phụ huynh đã có sự quan tâm hơn đến việc học của con em mình, thấy được tầm quan trọng của từng hoạt động đối với bé ở trường Mầm Non là rất cần thiết.
C.KẾT LUẬN
I.Kết quả
Sau khi tìm hiểu và vận dụng vào quá trình giảng dạy ở lớp mình lớp chồi 1 tôi thấy trẻ rất hứng thú, hăng say tích cực trong hoạt động và đã thu được kết quả tính tới thời điểm hiện nay so với đầu năm như sau:

Nội dung khảo sát Tổng số trẻ Đạt Không đạt
Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
1.Kỹ năng chú ý 22 16 72,72 % 6 27,27 %
2.Kỹ năng đàm thoại 22 15 68,18 % 7 31,81 %
3.Kỹ năng mô phỏng 22 16 72,72 % 6 27,27%
– Trẻ biết rung động và yêu thích các tác phẩm văn học, nhận thức về thế giới xung quanh của trẻ được mở rộng.
– Phát triễn ngôn ngữ cho trẻ “Không những phát âm chính xác tiếng mẹ đẻ mà còn làm giàu vốn từ và khả năng diễn đạt rõ ràng mạch lạc”
– Cùng với việc mở rộng nhận thức về thiên nhiên. Truyện thơ còn mở rộng nhận thức cho các em về xã hội “những khó nhọc của người nông dân để làm ra thóc gạo hay quá trình sản xuất ra những đồ dùng đồ chơi hơn thế nữa là những phong tục tập quán của dân tộc…”
Trẻ nhận ra tình yêu thương của ông bà, cha mẹ người thân…qua từng tác phẩm như: “Tích chu, Cô bé quàng khăn đỏ…”
Trẻ có những hành động tốt, biết giúp đỡ người thân, bạn bè, ngoài ra các em còn biết chăm chỉ lao động, biết học tập tấm gương người tốt việc tốt.
Tôi thấy trẻ trong lớp luôn hứng thú, tích cực tham gia, nhất là việc thể hiện ngữ điệu giọng nhân vật, các câu thoại trong truyện trẻ đều thể hiện rất tốt. Tạo cơ hội cho trẻ dùng ngôn ngữ bộc lộ cảm xúc các nhân vật một cách chân thật, hồn nhiên. Trẻ biết đặt câu hỏi tình huống theo vấn đề khi đàm thoại với nội dung khác.
Trẻ thể hiện ngôn ngữ theo tâm trạng, tính cách nhân vật khi tham gia hoạt động làm quen văn học. Qua quá trình hoạt động tích cực giúp trẻ phát triển khả năng chú ý, tư duy, xúc cảm, tình cảm, tưởng tượng và nhất là phát triển ngôn ngữ.
Trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt động này, tạo được nền tảng, cơ sở cho việc tham gia ở các hoạt động khác như: Phát triển ngôn ngữ, làm quen chữ viết, môi trường xung quanh…
Trẻ trong lớp tôi đã mạnh dạn, tự tin, hứng thú, tích cực hơn với hoạt động và tôi thấy trẻ thể hiện ngôn ngữ, ngữ điệu giọng các nhân vật được rõ ràng hơn.
Phát huy tính tích cực cho trẻ: Tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ suy nghĩ
và tự hành động, thậm chí còn để trẻ tự suy nghĩ cả bài mới là biện pháp kích
thích gợi mở hướng dẫn để trẻ hoạt động tích cực.
Thu được những kết quả tích cực trên trẻ, tôi càng nỗ lực học hỏi, tìm hiểu và mong ứng dụng được nhiều hơn những tri thức về khoa học trong công tác giảng dạy của mình. Những điều kì thú trong khoa học vô cùng phong phú, song không phải bất cứ hiện tượng khoa học vui nào cũng có thể ứng dụng trong việc dạy trẻ mầm non. Việc lựa chọn cũng như thực hiện những thí nghiệm khoa học phải đảm bảo tính vừa sức, phù hợp với lứa tuổi và đặc biệt là đảm bảo an toàn cho trẻ. Qua đó giáo dục trẻ biết tự khám phá trong khả năng của mình, tránh những trường hợp tò mò hiếu động gây nên những hậu quả nghiêm trọng.
II. Bài học kinh nghiệm:
Qua nhiều năm công tác, tôi thiết nghĩ, muốn trẻ trong lớp đạt kết quả cao trong hoạt động làm quen văn học, giáo viên cần tìm hiểu, nghiên cứu các tác phẩm văn học thật kỹ trước khi truyền đạt cho trẻ.
Cách thể hiện ngữ điệu giọng các nhân vật trong chuyện cũng như cách thể hiện sắc thái gương mặt, cử chỉ, điệu bộ, hành động…giúp trẻ khắc sâu hơn các tình tiết và nội dung câu truyện.
Đầu tư ngôn ngữ khi đàm thoại. Cân nhắc để đưa hình thức đàm thoại cho thích hợp với hoạt động. Tùy theo đề tài, nội dung giáo dục, thể loại của từng hoạt động mà giáo viên lựa chọn nhân vật cho phù hợp. Mỗi lần đàm thoại mang một ý nghĩa khác nhau, nội dung và ngôn ngữ tránh trùng lắp hoặc lặp đi, lặp lại nhiều lần trong một đề tài.
Câu hỏi đàm thoại của nhân vật phải ngắn gọn, dễ hiểu, pha chút dí dỏm và phải kèm theo hành động của nhân vật nhịp nhàng với nội dung đàm thoại.
Khi hướng dẫn trẻ cách thể hiện tính cách nhân vật trên gương mặt, cùng lúc rèn cho trẻ ngữ điệu, cường độ âm thanh, ngữ điệu, vì đây là yếu tố cơ bản mang lại kết quả và sự sinh động khi tổ chức hoạt động.
Phối hợp, vận động phụ huynh học sinh hỗ trợ về nguyên liệu, phế phẩm để tận dụng làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động. Học tập, trao đổi với chuyên môn, với các bạn trong tổ khối, trong trường về cách làm các loại đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động.
Tạo không khí vui vẻ, thoải mái trước khi vào hoạt động, tổ chức hoạt động nhẹ nhàng theo hình thức: “Học bằng chơi, chơi mà học”. Giúp trẻ hứng thú học tập và tích cực khi cùng cô tham gia vào hoạt động làm quen văn học, cũng như các hoạt động khác.
Vĩnh Hòa, ngày 19 tháng 12 năm 2023
Giáo viên

Hồ Thị Bích

Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG TRƯỜNG XÉT DUYỆT

Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG PHÒNG XÉT DUYỆT